Honker – kolejne wcielenie

Honker M-AX / foto: Autobox Innovations

Jedyny polski samochód terenowy wciąż żyje. Wydawało się, że nadszedł jego definitywny koniec, jednak dostał kolejną szansę i nowe wcielenie. Wszystko za sprawą firmy Autobox Innovations ze Starachowic, która 28 sierpnia weszła w posiadanie praw do marki i dokumentacji technicznej. Historia toczy się dalej!

Rozwój polskiego auta terenowego to historia wielkiego trudu oraz walki z technicznymi i ekonomicznymi problemami. Lata przygotowań, testów i badań kilkudziesięciu prototypów, doprowadziły do rozpoczęcia montażu seryjnych aut dopiero pod koniec 1987 roku. Początkowo Honkery wykonywano z wykorzystaniem tzw. metod zastępczych. Było to spowodowane niepełnym wyposażeniem w maszyny potrzebne do produkcji nowego modelu. Mimo ogromnych trudności pierwszy Honker opuścił taśmę montażową 30 stycznia 1988 roku, co uznawane jest za oficjalny dzień narodzin polskiej terenówki.

Przez 30 lat Honker poddawany był mniejszym lub większym modernizacjom, opracowano wiele wariantów i modyfikacji, w tym jednostkowych o specjalnym przeznaczeniu. Wielokrotnie wstrzymywano produkcję z powodu zmian właścicielskich. Honkery przez pierwsze lata wytwarzała Fabryka Samochodów Rolniczych w Poznaniu, a następnie już w Lublinie: Daewoo Motor Polska, Andoria Mot, Intrall Polska oraz DZT Tymińscy z siedzibą w Siemiatyczach. Po przejęciu praw do wytwarzania Honkera przez spółkę z Podlasia nastąpił formalny wysyp firm odpowiedzialnych za produkcję terenowego auta. Kolejno były to DZT – Fabryka Samochodów w Lublinie (sierpień 2011), Fabryka Samochodów Honker (wrzesień 2012) oraz Fabryka Samochodów Lubartów (2017). Częste roszady miały na celu utrzymanie produkcji, ponieważ spółki powiązane z DZT po kolei wchodziły w fazę upadłości.

Gdy w zeszłym roku publikowałem trzy artykuły z okazji 30 rocznicy startu produkcji Honkera, nie spodziewałem się, że to jeszcze nie koniec historii. W czasie gdy ja pisałem teksty, inżynierowie pracowali nad znaczącą modernizacją modelu. Nowy Honker M-AX stworzony przez Autobox Innovations otwiera kolejny rozdział w dziejach polskiego auta terenowego. Plany starachowickiej spółki zapowiadają się obiecująco – 28 sierpnia 2019 roku za 2,5 mln złotych nabyła prawa do marki, dokumentację techniczną i konstrukcyjną oraz wyposażenie przeznaczone do produkcji.

Honker następcą Honkera?

Wchodząca w skład Grupy Zasada, firma Autobox rozpoczęła działalność w 1995 roku. Początkowo jej głównym profilem działalności była produkcja samowyładowczych i skrzyniowych nadwozi samochodów ciężarowych oraz sprzedaż części zamiennych dla pojazdów wagi ciężkiej. Obecnie starachowicka spółka znana jest w branży militarnej. Wszystko za sprawą przedstawienia i wdrożenia udanej modernizacji terenowych ciężarówek Star 266. Od 2011 roku wyremontowano i unowocześniono do standardu Star 266M2 ponad tysiąc pojazdów. Zakres zmian obejmuje m.in. wymianę kabiny (do 2015 roku modernizowano starą), jednostki napędowej, skrzyni biegów oraz skrzyni ładunkowej dostosowanej do przewozu europalet. Pozostałe główne układy samochodu poddawane są remontowi i modernizacji.

Sukces modernizacji Starów skłonił Autobox do podjęcia się próby unowocześnienia kolejnego samochodu terenowego z arsenału Wojska Polskiego – Honkera. Działania podjęte przez firmę ze Starachowic nie są pozbawione sensu. Nasza armia już od 2015 roku stara się pozyskać następcę dla Honkera. Niestety podejmowane próby są nieskuteczne. Powodem są wygórowane wymagania wobec pojazdów przy przeznaczeniu niskich kwot na zakup nowego sprzętu. Prowadzony przez Inspektorat Uzbrojenia program o kryptonimie Mustang, trzykrotnie zakończył się niepowodzeniem. Aktualnie ciężar pozyskania 610 nowych samochodów został przerzucony na 2. Regionalną Bazę Logistyczną. Czy za czwartym podejściem uda się pozyskać nowe środki transportu? Można przypuszczać, że nie.

Honker M-AX / foto: Autobox Innovations

Jak widać wojsko od kilku lat, znajduje się w kłopotliwej sytuacji. Skomplikowane wymagania, przy ograniczonym budżecie zniechęcają potencjalnych dostawców. W pierwszych dwóch przetargach w ramach programu Mustang propozycję przedstawił zaledwie jeden oferent – kwota dostawy aut przekroczyła zakładany budżet. Za trzecim podejściem nie zgłosił się nikt. Być może dla sił zbrojnych najlepszym, a może i jedynym realnym rozwiązaniem będzie poddanie Honkerów głębokiej modernizacji, która wyeliminuje wady modelu i podniesie jego walory użytkowe. Takim rozwiązaniem dysponuje firma Autobox oferująca Honkera M-AX.

Zmodernizowany, a raczej nowy

Prace konstrukcyjne nad kolejnym obliczem Honkera rozpoczęto w lutym 2018 roku. W pierwszym etapie określono zakres niezbędnych zmian. Za najlepsze rozwiązanie, które wyeliminuje niedostatki auta i zwiększy jego parametry eksploatacyjne, uznano opracowanie nowego podwozia ramowego oraz wymianę elementów układu napędowego. Koncepcja przewidywała pozostawienie nadwozia Honkera, ale po przeróbkach dostosowujących do nowych komponentów.

W efekcie Honker M-AX przejął jedynie karoserię typu Hard Top (ze stałym dachem). We współpracy z austriacką firmą Achleitner skonstruowano nowe podwozie ramowe. W układzie jezdnym zastosowano przednie zawieszenie niezależne oraz tylny sztywny most napędowy oparty na resorach piórowych. Dopuszczalna Masa Całkowita uległa zwiększeniu do 4500 kg.

Stabilność prowadzenia poprawiono poprzez zwiększenie rozstawu kół o 140 mm. Źródłem napędu wersji M-AX został diesel ze wtryskiem Common Rail – Iveco F1C Euro 3 o pojemności 2998 cm³ i mocy 150-170 KM oraz 350-430 Nm momentu obrotowego. Za przeniesienie napędu odpowiada 6-biegowa skrzynia manualna oraz dwubiegowa skrzynia rozdzielcza, z przełożeniem szosowym i terenowym. Moc na koła osi przedniej i tylnej przekazywana jest w proporcji 50:50. Zmodernizowanego Honkera wyposażono w sterowane elektronicznie blokady mechanizmu różnicowego – międzyosiową oraz osi przedniej i tylnej. Zmiany objęły również hamulce – zastosowano tarcze wentylowane przy wszystkich kołach oraz system ABS.

 

DANE TECHNICZNE
Model Honker 2000 Honker M-AX
Długość 4790 mm 4899 mm
Szerokość 1870 mm 2040 mm
Wysokość 2190 mm 2543 mm
Prześwit 220 mm 277 mm
Silnik Andoria 4CT90 / 4CTi90 Iveco F1C
Moc maksymalna 90-102 KM 146-170 KM
Moment obrotowy 195-230 Nm 350-430 Nm
Skrzynia biegów 5-biegowa manualna 6-biegowa manualna
Skrzynia rozdzielcza 2-biegowa 2-biegowa
Blokady mechanizmu różnicowego Międzyosiowy + oś tylna Międzyosiowy + oś przednia i tylna
Zawieszenie Przedni sztywny most
Tylny sztywny most
Zawieszenie niezależne przód
Tylny sztywny most
Hamulce Przednie hamulce – tarczowe
Tylne hamulce bębnowe
Tarczowe wentylowane

Dostawcą silników i skrzyń biegów jest firma TeZaNa, reprezentująca w Polsce włoski koncern FPT. Nowa jednostka napędowa to popularny na rynku cywilnym silnik, stosowany m.in. w ciężkich autach dostawczych, lekkich ciężarowych oraz autobusach klasy mini. Wykorzystanie silnika szeroko rozpowszechnionego na rynku ułatwia zaopatrzenie w części zamienne oraz rozwiązania serwisowe. Jest to istotna cecha, ponieważ dotychczasowy dostawca jednostek napędowych do Honkerów, przedsiębiorstwo Andoria w czerwcu zeszłego roku zakończyło produkcję silników i części zamiennych.

Radykalne zmiany kluczowych elementów Honkera wymusiły modernizację karoserii – stylizacyjnemu przeobrażeniu uległ front pojazdu. Zwiększono zwis przedni (1124 mm), dodano nakładki poszerzające nadwozie, osłonę wyciągarki oraz zastosowano wklejaną szybę czołową. Całkowicie odświeżono wnętrze – pojawiła się nowa deska rozdzielcza, konsola środkowa oraz fotele.

Prototyp Honkera M-AX ukończono w sierpniu 2018 roku, a jego oficjalna prezentacja miała miejsce w dniach 4-7 września podczas Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach (MSPO 2018).

Wciąż doskonalony

Po oficjalnej prezentacji prototyp został przekazany do Austrii, gdzie firma Achleitner zajęła się testami i dopracowaniem konstrukcji. Dalsze prace badawcze przyniosły modernizację podwozia – zwiększono jego wytrzymałość. Przeniesiono zbiornik paliwa za oś tylną, pomiędzy podłużnicami ramy nośnej. Udoskonalony prototyp w czerwcu 2019 roku został zaprezentowany przedstawicielom wojska. Jazdy testowe wykonano na terenie poligonu Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej w Sulejówku.

Honker M-AX z podwyższonym dachem / foto: Autobox Innovations

We wrześniu tego roku podczas kieleckiego salonu MSPO zaprezentowano odmianę specjalną Honkera M-AX ze stalowym dachem podwyższonym o około 15 cm. Zwiększona przestrzeń umożliwia montaż urządzeń łączności, jednak może być również zaadaptowana do innych zadań.

Ambitne plany

Autobox Innovations stopniowo zwiększa zaangażowanie w projekt modernizacji Honkera. Oprócz opracowania nowej wersji i jej stopniowego udoskonalania zadbano o stronę marketingową i prawną przedsięwzięcia. 28 sierpnia tego roku za 2,5 mln zł spółka nabyła od syndyka masy upadłościowej DZT Fabryka Samochodów w Lublinie prawa do marki Honker, dokumentację konstrukcyjną auta oraz urządzenia produkcyjne. Aktualnie trwa proces przenoszenia oprzyrządowania z Lublina do Starachowic. Być może oprócz wykonywania modernizacji, Autobox będzie w stanie produkować nowe auta, z nadwoziami wytwarzanymi od zera.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *